Çocuk ve ergenlerde görülen nörogelişimsel bir bozukluktur. DEHB, dikkat süresinin kısalığı, aşırı hareketlilik ve dürtüsel davranışlarla karakterize edilir. Bu durum, çocuğun akademik, sosyal ve duygusal yaşamını olumsuz etkileyebilir. DEHB’nin belirtileri genellikle okul öncesi yıllarda fark edilir, ancak bazen ergenlik veya yetişkinlik döneminde teşhis edilir.

DEHB’nin Belirtileri

DEHB belirtileri üç ana kategoride toplanabilir:

1. Dikkat Eksikliği:
   • Kolayca dikkati dağılma
   • Önemsiz ayrıntıları kaçırma ve sık hata yapma
   • Görevleri ve aktiviteleri tamamlamada güçlük
   • Dinlerken dikkatini verememe
   • Günlük aktiviteler için gerekli eşyaları sık sık kaybetme
   • Talimatları takip etmekte zorlanma
2. Hiperaktivite:
   • Aşırı hareketlilik, oturması gereken zamanlarda yerinde duramama
   • Sıklıkla el ayak oynatma veya kıpır kıpır olma
   • Gereğinden fazla konuşma
   • Sakin oyunlar oynamakta veya sakin bir şekilde faaliyetlerde bulunmakta zorlanma
3. Dürtüsellik:
   • Sırasını beklemekte zorlanma
   • Sözünü kesmeden, sıra dışı zamanlarda konuşma
   • Düşünmeden karar verme ve hemen harekete geçme
   • Riskli davranışlar

DEHB’nin Nedenleri

DEHB’nin kesin nedenleri tam olarak bilinmemektedir, ancak genetik faktörlerin önemli bir rol oynadığı düşünülmektedir. Ayrıca beyindeki bazı nörotransmitter dengesizliklerinin ve beyin yapısındaki farklılıkların da DEHB belirtilerine katkıda bulunduğu görülmektedir. Çevresel faktörler, gebelik sırasında maruz kalınan toksinler ve erken yaşta yaşanan zorlayıcı olaylar da DEHB gelişim riskini artırabilir.

Tedavi ve Yönetim Yaklaşımları

DEHB’nin tedavisi kişiye özgü bir yaklaşım gerektirir ve genellikle birden fazla yöntemi içerir:

1. İlaç Tedavisi:
   • Stimülan ve non-stimülan ilaçlar, beyindeki kimyasal dengeleri düzenleyerek semptomların hafifletilmesine yardımcı olabilir.
2. Davranışçı Terapiler:
   • Çocuklara ve ergenlere, dikkatlerini yönetme, dürtüselliklerini kontrol altına alma ve organizasyon becerilerini geliştirme konusunda yardımcı olur.
3. Eğitim ve Okul Bazlı Programlar:
   • Öğretmenler ve okul yöneticileri ile işbirliği, çocuğun eğitim ihtiyaçlarını karşılamak için önemlidir.
4. Aile Terapisi ve Eğitimi:
   • Aile üyelerine, DEHB’li bir çocukla etkili bir şekilde iletişim kurma ve onu destekleme konusunda rehberlik sağlar.

DEHB ile yaşayan çocuklar ve ergenler, uygun destek ve müdahalelerle başarılı ve üretken bireyler olabilirler. Tedavi, semptomların yönetilmesine ve çocuğun akademik, sosyal ve duygusal olarak gelişimine yardımcı olabilir.