Çocuk ve ergenlerde oyun ve bilgisayar bağımlılığı, dijital cihazların ve internetin aşırı ve kontrolsüz kullanımı sonucu gelişen, sosyal, akademik ve kişisel işlevlerde bozulmaya neden olan bir durumdur. Bu bağımlılık, oyun oynama, sosyal medya kullanımı veya sürekli internet araştırması gibi faaliyetlerde bulunmayı içerir.

Nasıl Fark Edilir?

1. Aşırı Kullanım: Çocuk veya ergen, günlük büyük bir zamanını bilgisayar başında veya oyun oynayarak geçiriyor ve bu aktiviteler, okul, uyku ve yemek gibi diğer önemli aktiviteleri engelliyor.
2. Duygusal Bağlılık: Dijital cihazlar olmadan sakinleşememe, gerginlik ya da sinirlilik gibi duygusal tepkiler gösterme.
3. Sosyal İzolasyon: Arkadaşlarıyla ve ailesiyle fiziksel olarak zaman geçirmek yerine sanal ortamlarda vakit geçirmeyi tercih etme.
4. Akademik Performansta Düşüş: Okul performansında belirgin bir düşüş gözlemleme ve derslere olan ilginin azalması.

Neden Olur?

1. Kaçış ve Başa Çıkma Mekanizması: Çocuklar ve ergenler, gerçek dünyadaki stres, baskı veya sosyal sorunlardan kaçmak için dijital dünyalara yönelebilir.
2. Dopamin Salgısı: Oyunlar ve sosyal medya, başarı ve ödüllendirme yoluyla beynin dopamin salgılamasını tetikler, bu da zevk verici hisler yaratarak kullanımı teşvik eder.
3. Sosyal Baskılar: Akran gruplarından gelen baskı veya sosyal medya üzerinde popüler olma arzusu gibi sosyal faktörler.

Çözüm Yolları

1. Zaman Sınırlamaları Belirleme: Çocuğunuzun dijital cihaz kullanımına makul sınırlar koymak, örneğin hafta içi bir saat ve hafta sonları iki saat gibi.
2. Dengeli Etkinlikler Planlama: Çocuğunuzun ilgisini çekecek ve onu fiziksel olarak aktif tutacak faaliyetler planlayın, örneğin spor yapma, sanatla uğraşma veya müzik enstrümanı çalma.
3. Aile Etkinlikleri: Düzenli aile etkinlikleri planlayarak, çocuğunuzun aile bağlarını güçlendirin ve ona alternatif sosyal etkileşimler sunun.
4. Dijital Diyet: Çocuğunuzla birlikte “dijital detoks” günleri belirleyin; bu günlerde tüm aile bireyleri teknoloji kullanımını sınırlar.
5. Profesyonel Yardım: Eğer çocuğunuzun davranışları daha ciddi sorunlara işaret ediyorsa (örneğin depresyon belirtileri gösteriyorsa), bir çocuk psikoloğu veya ergen terapisti ile görüşmek faydalı olabilir.

Oyun ve bilgisayar bağımlılığı, modern çağın getirdiği zorluklardan biridir ve bu sorunu ele almak, hem ebeveynlerin hem de çocukların çabası gerektirir. Çocuklara erken yaşlarda sağlıklı alışkanlıklar kazandırmak, onların bu tür bağımlılıklarla başa çıkmalarına yardımcı olabilir.